Witte Donderdag is een christelijke feestdag die wordt gevierd op de donderdag voor Pasen. Het markeert het begin van het Paastriduüm, de periode die loopt van Witte Donderdag tot en met Stille Zaterdag. Op deze dag herdenken christenen het Laatste Avondmaal van Jezus Christus met zijn apostelen, zoals beschreven in het Nieuwe Testament van de Bijbel.
Ontstaan en betekenis
De naam “Witte Donderdag” komt vermoedelijk van de witte gewaden die vroeger door geestelijken werden gedragen tijdens de mis op deze dag. Een andere verklaring is dat het woord “wit” verwijst naar de vergeving van zonden, omdat het in vroegere tijden een dag was waarop berouwvolle zondaars werden gereinigd en weer in de kerk werden opgenomen.
Geschiedenis en tradities
Volgens de evangeliën vond het Laatste Avondmaal plaats op de avond voor de kruisiging van Jezus. Tijdens deze maaltijd stelde Jezus de eucharistie in door het breken van brood en het drinken van wijn, waarbij hij zijn discipelen opdroeg dit te doen ter nagedachtenis aan hem. Ook waste Jezus de voeten van zijn discipelen als teken van nederigheid en dienstbaarheid.
In de katholieke en protestantse tradities wordt deze dag vaak gevierd met een speciale kerkdienst waarin de instelling van de eucharistie centraal staat. In sommige katholieke kerken vindt er een rituele voetwassing plaats, waarbij priesters de voeten van gelovigen wassen, naar het voorbeeld van Jezus.
Een andere traditie die met Witte Donderdag samenhangt, is het verwijderen van versieringen en het stilmaken van de kerk als voorbereiding op Goede Vrijdag, de dag waarop de kruisiging van Jezus wordt herdacht.
Waar wordt Witte Donderdag gevierd?
Witte Donderdag wordt wereldwijd gevierd door christenen van verschillende kerkelijke stromingen, waaronder de katholieke, protestantse en orthodoxe kerken. In veel landen vinden speciale kerkdiensten plaats, en in sommige katholieke regio’s worden processies gehouden. In Rome leidt de paus traditioneel een mis en wast hij de voeten van gelovigen, vaak van armen of gevangenen, als een symbolisch gebaar van nederigheid.
In Nederland en België worden op Witte Donderdag vaak avondmissen gehouden waarin de eucharistie en de voetwassing een belangrijke rol spelen. In sommige protestantse kerken wordt het Heilig Avondmaal gevierd ter herinnering aan het Laatste Avondmaal.
Witte Donderdag is dus een dag van bezinning, herdenking en dankbaarheid binnen het christelijke geloof, en vormt een belangrijk onderdeel van de paasviering.